Yabancı Kuruluşların ve Ekonomistlerin Borsa ve Dolara İlişkin Yorumları: İkinci Tur Öncesi Piyasalarda Neler Olacak?
Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci cinse bırakıldı. Seçim öncesi eş zamanlı birçok fiyatlama görürken, Borsa, dolar, TCMB, Kapalıçarşı, enflasyon, CDS, tahvil gibi birçok enstrümanda da dalgalanma gözlemlendi. Seçim öncesi birinci tipte muhalefet zaferi fiyatlandı, seçim sonrası bu fiyatlandırma geri çekildi ve bekleyiş galip geldi. Bakalım uzmanlar orta cinsiyet piyasalarının tepkileri hakkında ne dedi.
“Kurtarmak çok pahalıya mal olmaz!”
Alaattin Aktaş, Ekonomim’de bu iki haftayı tartışırken piyasalarda oynaklığa izin verilmeyeceğini öngörüyor. Bu iki haftanın dövizde sakin geçmesi için her türlü çabanın gösterileceğine işaret ederken, ‘iyi veya kötü, 14 Mayıs’a kadar sürdü’ diyor.
28 Mayıs’a kadar iki hafta boyunca kurda herhangi bir yükseliş beklenmezken, oy farkının iki şekilde kapatılabileceğini öngörüyor: Ya Kılıçdaroğlu-Ogan derneği ya da ‘Kılıçdaroğlu’nun 14 Mayıs’ta sandığa gitmeyeni ikna etmesi’.
Erdoğan’ın ikinci tipte de kazanması durumunda Aktaş’ın ekonomiye yönelik öngörüleri dahilinde TCMB’nin ‘siyasi faizi uygun bir yere çekmesini’ beklerken, yurt dışından fon çekilmesini sağlayacak düzenlemeler de bekliyor. Ama önceliğin 28 Mayıs’ı atlatmak olduğunu söylüyor.
Döviz tarafında ise bugün dolar/TL 19.70 seviyelerinde işlem görürken, kamu bankalarının doları sakinleştirdiği de ifade edildi.
Financial Times’ın değerlendirmesinde CDS’lerdeki yükselişe dikkat çekilirken, bunun Mart 2021’den bu yana en büyük günlük hareket olduğu da vurgulandı. KNG Securities Türkiye piyasaları uzmanı Davet Kutman, ‘Bugüne kadar herkes bekle gör modunda. şimdi kimse piyasanın nasıl tepki vereceğini gerçekten bilmiyor’.
İkinci varyantta, CDS’lerin Erdoğan’ın seçilmesi halinde daha da yükseleceği tahmin edilirken, Türkiye’nin 10 yıllık gösterge dolar cinsinden tahvil getirileri seçim öncesi döneme göre Mart ayından bu yana en yüksek seviyesine sert bir şekilde yükseldi.
BlueBay Asset Management’tan Timothy Ash, “Savaş alanı lira olacak” sözleriyle TL’nin ikinci tura kadar tutunmak için mücadele edeceğini öngörüyor.
Erdoğan’ın ikinci turdaki zaferini ‘kalıcı bir ödemeler dengesi krizi’ olarak öngörüyor. Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı olursa liranın dolar karşısında yine 25 TL civarına düşeceğini söylüyor.
UBS analistleri, TCMB’nin yılın ikinci yarısında faiz oranlarını yükseltmek zorunda kalabileceğini söyledi.
2023 yılının başından itibaren düşüş eğilimine giren BİST 100 endeksi bir miktar toparlanırken bankacılık endeksi düşüşünü sürdürüyor.
Kutman, hisse senetlerindeki yükselişin dolara olan talepte olduğu gibi yerel yatırımcıların enflasyona karşı savunma arayışlarından kaynaklandığını söyledi. ‘Şu anda anahtar kelimenin belirsizlik olduğu açık’ diyen Kutman, ‘Bundan sonra ne olabileceği konusunda büyük soru işaretleri var.’ sözlerini bitirdi.
İkinci tur sonrasında mevcut ekonomi politikasının devamında yabancı yatırımcının Borsa’da olmayacağı, TL’nin değer kaybetmesi, CDS’lerin artması, tahvillerin gerilemesi gibi riskler tekrarlandı.
Economym’de Şebnem Turhan ve Şenay Zeren, seçimlerin ikinci tura kalmasıyla birlikte uzmanların seçim belirsizliği sona erdikten sonra pozisyon alma iştahının kalmadığını ve “fiyatların birkaç güne istikrar kazanabileceğini” belirttiklerini aktarıyor.
Global Menkul Kıymetler Araştırma Grubu Direktörü Serdar Pazi, ikinci tur sonuna kadar mevcut politikaların devam edeceğini, kur farkının devam edeceğini ve Borsa’da kısa vadeli baz tepki alımlarının olabileceğini tahmin ediyor.
Fortuna Capital Consulting Kurucusu Dr. Altuğ Özaslan, “14 Mayıs 2023 seçimleriyle ilgili belirsizlik sona erdi” derken, BİST’te normalleşme bekliyor. Ekonominin yönetiminde kimin olacağı sorusunun önemli olduğunu ve Erdoğan kazanırsa düşük faiz politikasının devam edeceğini öngörüyor. Serbest piyasa dinamiklerindeki önlemlerin zamanla sertleşmesini beklerken, bir yıl içinde yerel seçimlerde bütçe harcamalarının artması nedeniyle enflasyonun yüzde 40’ın üzerine çıkacağını belirtiyor.
Bilgi Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz, dünkü satışların piyasa istemediği için seçim ikinci tura giderken ilk tur fiyatlaması yapanlardan geldiğini ve dalgalanmaların 1-2 gün daha devam edeceğini tahmin etti.
İki seçim arasında ‘eğer seçimden önce bile düzgün fiyatlamak istediği bir şey bulursa fiyatlar’ kur hareketinin ikinci turdan sonra görüleceğini, enflasyonu etkileyeceğini, faiz oranlarının düşük kalacağını ve Borsa’nın yeniden değerli bir alternatif haline gelecektir.
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer, ikinci tip için 28 Mayıs’a kadar yaşanabilecek siyasi gelişmelerin Borsa’yı etkileyeceğini, kısa vadeli yatırımcılar için zorlu bir 15 gün olacağını söyledi. Nakitte kalmanın daha uygun olduğunu da sözlerine ekledi.
Phillip Capital Yurtiçi Piyasalar Küme Lideri Üzeyir Doğan, belirsizliğin iki hafta daha sürmesinden değil, piyasalarda mevcut bilgilerin artması ve tahminlere göre konumlanması nedeniyle seçimin ikinci türe bırakıldığını gördü.
Doğan, World’deki köşe yazısında, ekonomi yönetimine ilişkin tahminlerin yeni bir hikaye olacağını, bu hikayeyi görmeden Borsa’daki pozisyon değişimlerinin yüksek olmayacağını belirtti.
Kısa vadeli yatırımcıların yarattığı düşüşlerin orta vadeli yatırımcılar için alım fırsatı olduğunu, düşüşlerin sınırlı kalacağını söyledi.
Ekonomi yönetiminde atılacak gerçek adımların Borsa İstanbul’da potansiyel yaratacağının altını çizen Doğan, ‘Hikayenin sonunu görmeden erken tepkiyle satıştan yana olmayacak’ diye yineledi.
Fitch, seçimlerden sonra izlenecek ekonomi politikalarının gündeme geleceğini söyledi.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’de uygulanan büyüme odaklı ‘alışılmadık’ (heterodoks) politikaların ödemeler istikrarı üzerindeki baskıları artırdığını belirterek, siyasi ve ekonomik belirsizliğin Mayıs ayı sonuna kadar devam edeceğini vurguladı.
Seçimlerin ardından ertelenen döviz talebinin TL üzerindeki baskıyı artıracağı, bütçede artan açık, rezervlerin azalması ve yüksek enflasyon sorunlarının seçilmiş hükümet tarafından karşı karşıya kalacağı ifade edilerek, para ve maliye politikalarının bu yönde ilerleyeceği ifade edildi. kredi notu açısından değerlendirilebilir. dış finansmana erişim izlenecektir.
Moody’s ayrıca, Erdoğan’ın ikinci turda seçilmesi halinde Türkiye’deki seçim sonuçlarını “ortodoks çizginin dışında bir devam” olarak nitelendirdi.
Moody’s yaptığı değerlendirmede bunun ‘sürdürülemez’ olduğunu ve yüksek enflasyonla birlikte kur baskılarıyla ‘makroihtiyati tedbirlerin’ devam edeceğini öngördü.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi durumunda ortodoks politikalara dönüş olacağını, ‘etkili’ bir şekilde uygulanması durumunda uzun vadede kredi notuna olumlu etki edeceğini sözlerine ekledi.
Kredi derecelendirme kuruluşu Scope Ratings, “Türkiye seçimlerinin ikinci turu, uzun süredir devam eden ekonomi politikası belirsizliğini daha da kötüleştirdi” dedi.
Scope Ratings, ikinci nesil cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Türkiye’yi daha derin ödemeler dengesi sorunlarının gelişmesini önlemek için seçim sonrası politikasını yeniden ayarlama konusunda birçok zorlukla karşı karşıya bıraktığını savundu.
Scope, “Siyasetin normalleşmesi ve ekonomik toparlanma için zamana ihtiyaç olduğu dikkate alındığında, yeni bir siyasi liderlik olsa da olmasa da Türk lirası üzerindeki baskı devam edecek.”
Scope ayrıca, gevşek para politikasının, giderek karmaşıklaşan makroihtiyati düzenlemelerin ve genişletici bütçe politikasının, ekonomiyi büyüyen kur krizi ve derinleşen ödeme istikrarı sorunları arasında sistematik olmayan ayarlamalara maruz bırakacağını ileri sürdü.
Scope, çok taraflı bir kurumsal temelin olmaması durumunda Türkiye’nin dövize ulaşabilmesi için Körfez İşbirliği Kurulu üyeleri ve Rusya gibi ülkelerle kısa vadeli ikili anlaşmalar yapmak zorunda kalacağını da belirtti.
